Gmina
Wieniawa

Gospodarka lokalna to gospodarowanie na szczeblu gminy, to zbiór podmiotów gospodarczych, konsumentów, organów władzy, które znajdują się na jej terenie oraz powiązania i współzależności między nimi, które wynikają nie tylko z ich współpracy, ale także z konkurencyjności. W tym miejscu należy podkreślić, iż to właśnie kapitał ludzki
i kapitał społeczny są w dzisiejszych czasach podstawowym czynnikiem rozwoju społeczno-gospodarczego. Najważniejszą wartością Gminy Wieniawa jest więc społeczność tworząca Gminę, a przede wszystkim jej mieszkańcy, dla których odpowiednio do ich potrzeb, należy zapewnić wysokiej jakości usługi społeczne oraz atrakcyjną przestrzeń publiczną. Tym samym Gmina będzie miejscem przyjaznym i bezpiecznym, otwartym na wszystkie grupy społeczne oraz wspierającą ich aktywność. Ważnym elementem rozwoju gminy są również przedsiębiorcy, których gmina będzie wspierać w prowadzeniu działalności gospodarczej,
a także środowisko przyrodnicze wraz z jego walorami turystyczno-rekreacyjnymi. Z tego względu Gmina Wieniawa będzie dążyć do poprawy stanu środowiska oraz wdrażać rozwiązania proekologiczne, aby zwiększyć jakość życia w gminie oraz przeciwdziałać skutkom zmian klimatu.

            Na terenie Gminy Wieniawa działa wiele firm z przeważającą rolą podmiotów gospodarczych prowadzonych przez osoby fizyczne. W 2020 roku zarejestrowane było ogółem 421 podmiotów gospodarczych, z czego zdecydowana większość stanowiły firmy prywatne (365 podmiotów). W porównaniu do okresu przyjętego dla niniejszej diagnozy (rok 2016) można zauważyć, iż nastąpił wzrost populacji podmiotów gospodarczych o ok. 12,87%.
W 2016 r. według danych GUS zarejestrowanych było 373 podmioty gospodarcze, w tym 361 podmiotów prywatnych.

Należy podkreślić, iż w analizowanym okresie na tym samym poziomie pozostałą liczba podmiotów zaliczanych do sektora publicznego, natomiast wzrosła liczba podmiotów prywatnych.

W tym miejscu warto zauważyć,  że  w  strukturze  podmiotów  gospodarczych  w  Gminie  Wieniawa dominującą pozycję zajmowały osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. W latach 2016 - 2020 ich liczba zwiększyła się o 11,96% z 326 do 365.

W poniższej tabeli umieszczono szczegółowe informacje dotyczące populacji przedsiębiorstw zarejestrowanych w Gminie Wieniawa.    

 

Tabela Podmioty gospodarki narodowej (rejestr REGON) w Gminie Wieniawa w latach 2016-2020.

Rodzaj podmiotu gospodarczego/rok	2016	2017	2018	2019	2020	2016 =100
Podmioty gospodarki narodowej ogółem	373	385	385	395	421	112,87
Sektor publiczny - ogółem	11	8	8	10	11	100,00
Sektor publiczny - państwowe i samorządowe jednostki prawa budżetowego	8	5	5	7	7	87,50
Sektor prywatny - ogółem	361	376	376	383	405	112,19
Sektor prywatny - osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą	326	340	342	345	365	111,96
Sektor prywatny - spółki handlowe	7	8	6	7	7	100,00
Sektor prywatny – stowarzyszenia i organizacje społeczne	10	10	10	10	10	100,00

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS.

 

3.2 Dominujące branże gospodarki

Podejmując próbę określenia struktury lokalnej gospodarki konieczne jest również zidentyfikowanie głównych sektorów aktywności przedsiębiorstw zarejestrowanych
w Gminie Wieniawa.

Na podstawie danych GUS można zauważyć, że w 2020 roku największa grupa przedsiębiorstw  działała w sferze handlu (Sekcja G, 134 podmioty). Ponadto znacząca liczba firm lokalnych  funkcjonowała w sektorze  budownictwa (Sekcja F, 84 podmioty). Na trzecim miejscu pod względem zarejestrowanych podmiotów i wykonywanej działalności plasuje się transport (Sekcja H, 45 podmiotów).

Tabela . Podmioty gospodarki narodowej (wg. PKD) w Gminie Wieniawa w 2020 roku.

 

Sekcja PKD 2007
Sekcja A	Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo	8
Sekcja C	Przetwórstwo przemysłowe	29
Sekcja E	Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją, dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją	1
Sekcja F	Budownictwo	84
Sekcja G	Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle	134
Sekcja H	Transport i gospodarka magazynowa	45
Sekcja I	Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi	9
Sekcja J	Informacja i komunikacja	4
Sekcja K	Działalność finansowa i ubezpieczeniowa	5
Sekcja L	Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości	3
Sekcja M	Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna	10
Sekcja N	Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca	8
Sekcja P	Edukacja	3
Sekcja Q	Opieka zdrowotna i pomoc społeczna	5
Sekcja R	Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją	3
Sekcje S, T, U	Pozostała działalność usługowa, Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników, gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby, organizacje i zespoły eksterytorialne	14

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS.

 

3.3 Poziom lokalnej przedsiębiorczości

W tym kontekście struktura podmiotów gospodarczych na terenie gminy zarówno pod względem ich własności jak i rodzaju prowadzonej przez nie działalności jest bardzo zróżnicowana. Ostatnim elementem charakteryzującym przedsiębiorczość na terenie gminy jest struktura istniejących firm pod względem skali ich wielkości. W tym zakresie zdecydowanie dominującymi przedsiębiorstwami w gminie są mikroprzedsiębiorstwa, zatrudniające do 9 pracowników, które stanowią w sumie 98,34 % wszystkich istniejących firm. Podmioty zatrudniające od 10 do 49 pracowników stanowią 1,42% przedsiębiorstw, natomiast firmy średnie, zatrudniające od 50 do 249 pracowników to 0,002% wszystkich podmiotów gospodarczych. Charakterystycznym zjawiskiem jest natomiast fakt, że na terenie gminy nie funkcjonuje żadne przedsiębiorstwo zatrudniające 250 pracowników lub więcej. Struktura ta jest jednak charakterystyczna dla obszarów wiejskich  całego regionu.

Tabela . Struktura podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na terenie Gminy Wieniawa wg. wielkości, w 2020 roku.

Jednostka terytorialna	Jedn.	Wielkość przedsiębiorstw - liczba pracowników
		Ogółem	0-9	10-49	50-249	250-999	Pow. 1000
Gmina Wieniawa	Szt.	421	414	6	1	0	0
	%	100	98,34	1,42	0,002	0	0

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS.

 

3.4 Bezrobocie w ujęciu obrazującym różne grupy funkcjonalne i dynamika zmian

Zjawisko braku pracy zarobkowej dla osób zdolnych do pracy i gotowych do jej podjęcia na typowych warunkach płacowych występujących w gospodarce nazywane jest bezrobociem. Bezpośrednią jego przyczyną jest z reguły niewystarczająca liczba wolnych miejsc pracy dla ubiegających się o nie, ale również przyczynami mogą być tez wadliwa organizacja rynku pracy, brak odpowiednich kwalifikacji bezrobotnych, trudności mieszkaniowe uniemożliwiające przesuwanie nadwyżek siły roboczej do ośrodków wykazujących jej niedobór, oferowanie zbyt niskich stawek płac (np. w porównaniu z zasiłkiem dla bezrobotnych). (źródło: Internet, Encyklopedia PWN encyklopedia.pwn.pl)

Jednym ze wskaźników świadczących o sytuacji gospodarczej gminy jest wskaźnik poziomu bezrobocia wśród jej mieszkańców. Dane z Powiatowego Urzędu Pracy w Przysusze wskazują, że na koniec 2020 roku w gminie było zarejestrowanych w sumie 478 bezrobotnych, co stanowiło 14,43% mieszkańców w wieku produkcyjnym. Wśród tej liczby w nieznacznym stopniu dominowały kobiety, które stanowiły około 50,63% wszystkich bezrobotnych

Tabela . Bezrobocie na terenie Gminy Wieniawa w latach 2017-2020.

Zarejestrowani bezrobotni z terenu Gminy Wieniawa
Stan na dzień 31.12.	Razem	Kobiety	będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy	do 30 roku życia	w tym do 25 roku życia	Powyżej 50 roku życia	długotrwale bezrobotni
2017 r.	539	264	490	173	99	113	386
2018 r.	517	252	474	159	81	121	336
2019 r.	495	243	454	145	77	108	349
2020 r.	478	242	439	139	77	100	337

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z  Powiatowego Urzędu Pracy w Przysusze.

 

 

Tabela . Bezrobocie na terenie Powiatu przysuskiego na koniec 2020 r.

Zarejestrowani bezrobotni z terenu Powiatu Przysuskiego
Nazwa Gminy	Razem	Kobiety	będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy	do 30 roku życia	w tym do 25 roku życia	Powyżej 50 roku życia	długotrwale bezrobotni
Borkowice	473	234	423	108	43	130	338
Gielniów	423	195	370	99	43	130	274
Klwów	195	81	180	84	46	34	125
Odrzywół	242	105	217	79	39	56	168
Potworów	272	115	258	127	77	53	202
Przysucha (miasto)	356	164	314	69	30	94	231
Przysucha (wieś)	466	225	411	123	64	118	304
Rusinów	364	164	328	108	56	87	264
Wieniawa	478	242	439	139	77	100	337

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych   Powiatowego Urzędu Pracy w Przysusze.