Związek Powiatów Polskich przeciwko zmianom w Karcie Nauczyciela przerzucającym koszty na samorządy
19.11.2025
Do Sejmu trafił projekt nowelizacji Karty Nauczyciela, który – według autorów – miałby doprowadzić do wzrostu wynagrodzeń nauczycieli. Przewiduje on rozszerzenie sytuacji, w których przysługuje zapłata za godziny ponadwymiarowe, także wtedy, gdy zajęcia nie odbyły się z przyczyn niezależnych od pedagoga.
Związek Powiatów Polskich zwraca jednak uwagę, że projekt nie wskazuje realnego źródła finansowania zmian. W uzasadnieniu zapisano, że nowe rozwiązania miałyby mieścić się w obecnych ramach wynagrodzenia średniego. Tymczasem – jak przypomina ZPP – nadwyżki ponad ustawowe minima już dziś pokrywane są z budżetów samorządów, a niedobór środków na zadania oświatowe szacuje się na dziesiątki miliardów złotych.
Samorządy podkreślają również brak jasności co do organizacyjnych skutków nowelizacji, w tym zasad ustalania godzin ponadwymiarowych.
ZPP ocenił projekt negatywnie, wskazując, że proponowane przepisy w praktyce zwiększają koszty po stronie powiatów i gmin, nie przewidując jednocześnie dodatkowego wsparcia finansowego ze strony państwa.
Ze stanowiskiem ZPP w tej sprawie całkowicie zgadza się wiceprezes zarządu, starosta bielski Sławomir Snarski. Zapytany o opinię w tej sprawie jasno stwierdził, iż system oświaty wymaga zmian systemowych regulujących zarówno uposażenie nauczycieli, które jest zbyt niskie, jak i zmian organizacyjnych, a nade wszystko zmiany podstawy programowej. – Władze Powiatu Bielskiego dostrzegają te problemy, z którymi same muszą konfrontują się w obecnej rzeczywistości – stwierdził starosta. – Polityka rządu, zmierzająca do obciążenia samorządów dodatkowymi wydatkami, jest rażąco błędna. Jak ocenia ZPP, obecnie niedofinansowanie oświaty w kraju sięga blisko 50 mld zł, a przerzucanie kosztów jej utrzymania na samorządy przekracza ich możliwości finansowe. W tej sytuacji ich dochody nie równoważą poziomu inflacji, prowadząc do niedoborów i konieczności ograniczania wydatków na niezbędne inwestycje. A trzeba przy tym mieć świadomości, iż utrzymanie szkół jest zadaniem zleconym przez rząd, które obciąża samorządy, i do państwa należy zapewnienie odpowiednich do realizacji tego zadania zasobów finansowych. Dodatkowo nie mają one żadnego wpływu na jakość nauczania, pełniąc wyłącznie rolę zarządcy mienia użytkowanego przez szkoły.
W kwestii godzin ponadwymiarowych należy zauważyć, iż niezbędne są również zmiany organizacyjne w funkcjonowaniu szkół i stabilnych programów nauczania. Podstawowym problemem podnoszonym przez nauczycieli jest bowiem kwestia wypłaty wynagrodzeń za tzw. „gotowość do pracy” i godzin nadliczbowych. Efekt wstrzymania organizacji wycieczek szkolnych wymaga postawienia w jasny sposób podstawowej kwestii – czy zajęcia takie przewidziane są w programie nauczania? W tym świetle sprawa pozostaje dalece dyskusyjna. Pewnym jest jednak, iż wynagrodzenia nauczycieli stoją na zbyt niskim poziomie i niezbędne jest ich uregulowanie w zadowalający dla tej grupy zawodowej sposób.