Stanowisko XXXII Zgromadzenia Ogólnego Związku Powiatów Polskich z okazji 35-lecia odrodzenia samorządu w Polsce
16.06.2025
12 czerwca br. w Karpaczu odbyło się XXXII Zgromadzenie Ogólne Związku Powiatów Polskich. Jednym z kluczowych punktów obrad było przyjęcie stanowiska w związku z 35. rocznicą odrodzenia samorządu terytorialnego w Polsce. Za jego przyjęciem opowiedział się m.in. wiceprezes Zarządu ZPP, starosta bielski Sławomir Jerzy Snarski.
W przyjętym dokumencie przypomniano, że to właśnie w 1990 roku wspólnoty gminne otrzymały możliwość samodzielnego zarządzania swoimi sprawami. „Władza została oddana ludziom, którzy własnymi siłami i na własną odpowiedzialność mają dbać o zaspokojenie zbiorowych potrzeb poszczególnych wspólnot lokalnych” – czytamy w stanowisku.
Związek Powiatów Polskich wyraził uznanie dla wszystkich samorządowców, którzy przez minione dekady pracowali na rzecz swoich małych Ojczyzn i tym samym przyczynili się do współczesnego kształtu Polski lokalnej. ZPP złożył im podziękowanie i jednocześnie wezwał do zachowania pamięci o ludziach i wydarzeniach, które zapoczątkowały samorządność w Polsce. Wskazano na konieczność systemowego dokumentowania historii samorządu terytorialnego.
W stanowisku podkreślono również, że reforma samorządowa rozpoczęta w 1990 roku, a kontynuowana w 1998 roku, jest uznawana za najbardziej udaną reformę po zmianie ustroju. Związek zwrócił jednak uwagę, że pierwsza ćwierć XXI wieku przyniosła działania ograniczające samodzielność jednostek samorządu terytorialnego i wzmacniające nadzór administracji rządowej. „Jest to zaprzeczenie podstawowych założeń, które przyświecały reformie samorządowej” – stwierdzono.
ZPP wezwał do przywrócenia realnego znaczenia zasadom pomocniczości i samodzielności oraz do podjęcia konkretnych działań w tym kierunku.
W dokumencie zaznaczono również, że po 35 latach samorządy stoją przed nowymi wyzwaniami, z których najpoważniejszym jest kryzys demograficzny – wyludnianie się kraju, szczególnie obszarów peryferyjnych, oraz zaburzenia piramidy wieku. W odpowiedzi na te zjawiska ZPP postuluje wzmocnienie roli powiatów, zwłaszcza w zakresie alokacji zadań publicznych, które powinny być realizowane na poziomie najbliższym mieszkańcom.
Na zakończenie Związek Powiatów Polskich zaapelował o rozpoczęcie pogłębionej, ogólnopolskiej dyskusji na temat przyszłości samorządu terytorialnego w Polsce.
Z treścią stanowiska można zapoznać się na stronie ZPP.