Pamiętnik Władysława Jabłonowskiego wydany ze wsparciem Powiatu Bielskiego
17.09.2024
15 września br. w bielskim ratuszu - Muzeum Obojga Narodów odbyła się promocja książki „Władysław Jabłonowski. Pamiętnik z lat młodzieńczych na Podlasiu (1849-1860, 1863)", wydanej przez Fundację Ochrony Dziedzictwa Ziemi Bielskiej. Druk tego dzieła został wsparty finansowo przez Powiat Bielski.
Pamiętnik Jabłonowskiego został opracowany i przygotowany do druku przez dwóch członków Fundacji: Zbigniewa Romaniuka i Janusza Poryckiego. Cenne zdjęcia i inne pamiątki rodzinne pozyskano od żyjącej praprawnuczki Juliana Jabłonowskiego – brata pamiętnikarza, która wraz z mężem profesorem Zdzisławem Nogą (znanym krakowskim historykiem), przybyła na to wydarzenie. W spotkaniu uczestniczył również inny przedstawiciel tego znamienitego rodu - Jan Jabłonowski z Popław.
Kim był autor pamiętnika Władysław Jabłonowski? Urodził się w 1841 roku w Grodzisku w rodzinie drobnoszlacheckiej herbu Prus I. Wykształcenie zdobywał w szkołach w Siemiatyczach, Brańsku, Bielsku, Drohiczynie i Białymstoku (gimnazjum). Później czynił próby studiowania medycyny w Warszawie i Kijowie. Pod wpływem idei powstańczej wyemigrował do Włoch i Francji. W 1862 r. powrócił do Królestwa Polskiego z misją przygotowania działań powstańczych. W powstaniu styczniowym pełnił funkcję naczelnika powiatu węgrowskiego i okręgu sokołowskiego, gdzie zorganizował oddział powstańczy. 3 lutego stoczył pod Węgrowem zwycięską bitwę i wraz ze swoim oddziałem przemieścił się do Siemiatycz. 6 lutego 1863 r. wziął udział w bitwie z Rosjanami, a w dniu następnym został wycofany nad Bug, zabezpieczając miasto od południa. Po bitwie pod Siemiatyczami rozwiązał oddział i udał się do Krakowa, gdzie został adiutantem gen. Mariana Langiewicza.
Po upadku powstania styczniowego wstąpił do wojska tureckiego, pełniąc funkcję lekarza pułkowego. W 1876 r. zrezygnował ze służby wojskowej podejmując pracę lekarską. W 1881 r. został delegatem Międzynarodowej Komisji Sanitarnej na Wschodzie zajmując się zwalczaniem epidemii dżumy. Po pobycie w Albanii i Grecji trafił ostatecznie do Bułgarii, gdzie zmarł 9 stycznia 1894 r. w Burgas.
Władysław Jabłonowski zasłynął nie tylko jako pamiętnikarz i uczestnik powstania styczniowego. Był bardzo znanym lekarzem, publikującym w prasie medycznej wiele artykułów. Udzielał się na forum archeologicznym, geograficzno-podróżniczym, etnograficznym. Był również tłumaczem, przekładającym teksty polskie na język francuski.
Wydanie pamiętnika wsparł finansowo Powiat Bielski, z którego budżetu przeznaczono na ten cel kwotę 3 tys. zł. Książkę będzie można nabyć w najbliższy weekend podczas organizowanych przez Fundację Ochrony Dziedzictwa Ziemi Bielskiej Dni Kultury Żydowskiej.