PRZYGOTOWANIE DO BADAŃ
PRZYGOTOWANIE DO BADAŃ – INSTRUKCJE DLA PACJENTÓW
Przygotowanie do badań ma ogromne znaczenie w procesie diagnostyki laboratoryjnej
i wpływa na jakość uzyskanego wyniku.
Jeśli nie chcą Państwo mieć wykonanego ponownego pobrania krwi,
albo ponownie przynosić moczu do badań prosimy zapoznać się i zastosować poniżej przedstawione zasady.
- mocz przyjmujemy wyłącznie w pojemniczku jednorazowym (na posiew - pojemnik sterylny), opisanym imieniem i nazwiskiem – najlepiej drukowanymi literami
- mocz należy przynieść w zamkniętym pojemniczku, bez dodatkowych woreczków foliowych i opakowań, gumek, plastrów, itp.
- skierowanie należy mieć przygotowane do podania rejestratorce i należy się upewnić, czy dane na skierowaniu są wyraźnie napisane
- na skierowaniu mają być wyraźnie opisane dane takie jak imię i nazwisko, PESEL
- jeśli nie posiadają Państwo skierowania, należy mieć ustaloną listę badań płatnych
Przygotowanie do rutynowego pobrania krwi:
- należy być na czczo i po przespanej nocy, w godzinach porannych tj. od 07.00-10.00
- badanie nie powinno być poprzedzone wysiłkiem fizycznym
- badanie krwi powinno w miarę możliwości odbyć się po odstawieniu leków i preparatów witaminowych
- badanie krwi w przypadku kobiet nie powinno odbywać się w okresie miesiączki
- badanie krwi nie powinno być poprzedzone okresem głodzenia
- badania w przypadku hormonów płciowych należy wykonać z uwzględnieniem rytmu dobowego
- w przypadku badania hormonów u kobiet należy uwzględniać fazę cyklu miesięcznego
- pobranie krwi powinno odbyć się w pozycji siedzącej
Przygotowanie i pobranie moczu na badanie ogólne:
Przed pobraniem moczu zalecane jest:
- stosowanie umiarkowanej, zwyczajowej diety, przyjmowanie normalnej ilości płynów oraz unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego, który może spowodować pojawienie się w moczu lub zwiększenie stężenia białka i ciał ketonowych
- dokładne umycie okolicy ujścia cewki moczowej ciepłą wodą bez środków myjących i dezynfekujących
- należy unikać spożywania związków, które mogą znacząco wpływać na zmianę barwy moczu. Dotyczy to niektórych produktów żywnościowych (głównie: buraki, jagody, rabarbar) a także leków (np. nitrofurantoina, witamina B2, fenacetyna, fenytoina, błękit metylenowy).
- jeżeli to możliwe, po konsultacji z lekarzem należy odstawić leki moczopędne
- u kobiet mocz nie powinien być zbierany w czasie pomiędzy 2. dniem poprzedzającym okres menstruacji (krwawienia miesiączkowego) a 2. dniem po jego zakończeniu, ze względu na dużą ilość krwinek czerwonych i nabłonków uniemożliwiających uzyskanie wiarygodnych wyników badania
Pobieranie porannej próbki moczu:
- do badania ogólnego moczu pobiera się mocz ranny (ostatnia mikcja powinna mieć miejsce co najmniej 4 godziny wcześniej)
- pierwszą porcję moczu oddaje się do toalety, porcję środkową ok. 50 ml oddaje się do jednorazowego pojemnika
- pojemnik należy jak najszybciej zamknąć i dostarczyć do laboratorium, najpóźniej do 2 godzin od pobrania
- pojemnik należy opisać imieniem i nazwiskiem
Przygotowanie i pobieranie Dobowej Zbiórki Moczu (DZM)
Przed przystąpieniem do DZM:
- należy przygotować czysty, 2-3 litrowy pojemnik
- dobowa zbiórkę przeprowadza się przez 24 godziny
- w dniu rozpoczęcia zbiórki dobowej pierwszą poranną porcję moczu należy oddać do toalety
- każdą kolejną porcję oddanego moczu należy w całości przenosić do pojemnika przeznaczonego na zbiórkę i zanotować godzinę rozpoczęcia zbiórki
- pojemnik ze zbieranym moczem przechowywać w temperaturze lodówki
- zbiórkę prowadzić do następnego dnia
- następnego dnia rano zakończyć zbiórkę o godzinie, o której ją rozpoczęto dnia poprzedniego, tj. po 24 godzinach (np. o godz. 6:00, o ile poprzedniego dnia rozpoczęto o 6:00)
- po zakończeniu zbiórki zawartość pojemnika dokładnie wymieszać, zmierzyć objętość moczu, a następnie odlać próbkę ok. 20-50 ml do jednorazowego pojemnika i dostarczyć do laboratorium ( Punktu Pobrań)
- na próbce należy odnotować objętość DZM oraz dokładny czas rozpoczęcia
i zakończenia zbiórki - w przypadku oznaczenia metoksykatecholamin, Ca, Mg, P w DZM należy zgłosić się do laboratorium po probówkę z kwasem solnym
Pobieranie moczu do badań mikrobiologicznych:
W przypadku badań mikrobiologicznych moczu szczególne znaczenie ma sposób uzyskania danej próbki.
- mocz do badań mikrobiologicznych powinien być oddany rano, po minimum 4h od ostatniej mikcji z tzw. „środkowego strumienia”
- przed uzyskaniem próbki moczu na posiew należy zastosować podstawowe zasady higieny
- dokładnie umyć ręce wodą i mydłem, osuszyć
- materiał należy pobierać przed włączeniem antybiotykoterapii a w przypadku przebiegającej terapii lekami o działaniu przeciwdrobnoustrojowym należy poinformować o rodzaju leku i okresie przyjmowania
- należy unikać przypadkowego zanieczyszczenia brzegów i wewnętrznej powierzchni pojemnika
- w przypadku małych dzieci zwłaszcza u niemowlęcia pobranie moczu do badania jest trudne, ważną zasadą przy pobieraniu moczu jest dokładne umycie: u dziewczynki – krocza, a u chłopca – napletka (mycie wykonać tak jak u dorosłych). Gdy występują problemy z całkowitym zsunięciem napletka, nie należy robić tego ,,na siłę” gdyż może dojść do drobnych pęknięć naskórka. Pożądane jest pozyskanie moczu z tzw środkowego strumienia. Nie pobierać moczu do podklejanych woreczków, gdyż wiąże się to z dużym ryzykiem zanieczyszczenia próbki i wynikami fałszywie dodatnimi. Tylko wyniki ujemne są wiarygodne.
- próbkę moczu dostarczyć max w ciągu 2h od momentu pobrania moczu do laboratorium.
Jeśli transport do Pracowni Mikrobiologicznej musi trwać dłużej niż 2h wskazane jest zastosowanie podłoży transportowo-wzrostowych np.Uromedium.
Pobieranie moczu na posiew u mężczyzny:
- umyć ręce wodą z mydłem, osuszyć jednorazowym ręcznikiem
- całkowicie ściągnąć napletek i umyć żołądź prącia wodą z mydłem
- oddać około połowy zawartości moczu do toalety, a następnie nie przerywając strumienia, pobrać około 5 ml moczu bezpośrednio do jałowego pojemnika
- nie wolno dotykać brzegów naczynia, wewnętrznej powierzchni naczynia i nakrętki
- pojemnik natychmiast zamknąć i dokładnie opisany wraz ze skierowaniem dostarczyć jak najszybciej do laboratorium
Pobieranie moczu na posiew od kobiety:
- umyć ręce wodą z mydłem, osuszyć jednorazowym ręcznikiem
- umyć dokładnie krocze, czterokrotnie, starannie umyć srom po rozchyleniu warg sromowych tamponami od przodu do tyłu (można skorzystać z prysznica)
- oddać około połowy zawartości moczu do toalety, a następnie, nie przerywając strumienia, pobrać około 5 ml moczu bezpośrednio do jałowego pojemnika
- pojemnik natychmiast zamknąć i dokładnie opisany imieniem i nazwiskiem dostarczyć jak najszybciej do laboratorium
Pobieranie kału:
- materiał wielkości orzecha laskowego należy oddać po wcześniejszym opróżnieniu pęcherza do czystego pojemnika ze szpatułką
- nie należy pobierać kału podczas menstruacji i trzy dni po jej zakończeniu
- kał po pobraniu przechowywać w lodówce
Doustny test obciążenia glukozą (OGTT)
- 72 godz. przed przeprowadzeniem testu pacjent nie powinien zmieniać diety (ograniczać spożycia cukrów)
- przed badaniem powstrzymać się 8-14 godzin od przyjmowania posiłku
- nie przyjmować leków hiperglikemizujących (kortykosteroidy, tiazydowe leki moczopędne) a także leków hipoglikemizujących, insuliny
Pacjent wykonujący OGTT powinien zaopatrzyć się w:
- 75 g glukozy do testu ( do kupienia w aptece)
- 300 ml wody niegazowanej (odmierzona)
- duży kubek ( ok 500 ml)
- łyżeczka do mieszania
Po pobraniu krwi i wypiciu roztworu glukozy, nie należy spacerować,
spożywać posiłków i płynów ( w tym wody) przebywamy w pobliżu Punktu Pobrań.