Zimna Woda
Jest niedużą wioską leżącą po prawej stronie rzeki Jasiołki, pomiędzy drogą krajową nr 28 (na północy) i torami linii kolejowej łączącej Jasło z Rzeszowem (na południu) w odległości ok. dziesięciu km od Jasła. Od północy graniczy z Bierówką i Warzycami, od zachodu z Warzycami, od południa przez Jasiołkę z Roztokami i Sądkową.
Z dziejów miejscowości do zakończenia II wojny światowej
Nazwa wsi ma charakter topograficzny, wzięła swój początek od właściwości miejsca – źródeł zimnej i zdrowej wody - stawów i rzeki Jasiołki. Pierwotnie wieś nosiła nazwę „Zimna Wódka”. Świadczą o tym dokumenty, w których jest wymieniana, pochodzące z 1362 r. i z 1376 r. Była własnością rycerską i należała do Klemensa Abrahama z Zimnowódki. W 1479 r. jej właścicielem był Piotr Sand, w 1488 r. Jakub z Moderówki, w 1508 r. - Jakub Modzerowski. W latach 30. XVI w. we wsi był folwark, staw i młyn, a mieszkało w niej dziewięciu kmieci i trzech zagrodników. W 1581 r. jako właścicielka wioski widnieje w źródłach Anna Glińska. W jej majątku w Zimnej Wodzie wówczas było sześciu kmieci, czterech zagrodników z rolą, sześciu komorników z bydłem i dwóch bez bydła. Znajdowały się tam trzy łany czynszowe. W latach 80. XVIII stulecia wioska należała do dóbr barona Kaspra Wyszyńskiego. Później władali nią Jan i Tekla Wyszyńscy, a ta ostatnia zapisała ją w 1853 r. swojemu mężowi baronowi Apolinaremu Lenartowskiemu. Po jego śmierci majątkiem podzielili się w 1865 r. bracia Władysław i Aleksander, który otrzymał Zimną Wodę. Dziesięć lat później ten ostatni sprzedał ją Janowi Oberlanderowi. Po nim przejęli wieś jego spadkobiercy, od których kupili ją Władysław Rieger i dr Senebald Semilski. Część doktora w 1885 r. nabył Rieger i w ten sposób stał się właścicielem całego majątku w Zimnej Wodzie. Za jego rządów miejscowość rozwinęła się i unowocześniła. W swoim majątku wybudował kolejne obiekty gospodarcze i dobudował piętro do domu mieszkalnego. Małżonka gospodarza, Kamila Riegerowa założyła piękny ogród z kwiatami - głównie z różami - i krzewami sprowadzanymi z zagranicy oraz warzywnik. Z jej inicjatywy powstał też park dworski, w którym zasadzono rzadkie gatunki drzew i krzewów. Po śmierci Władysława Reigera jesienią 1904 r., jego potomkowie odsprzedali Zimną Wodę Janowi Korczak Gorayskiemu. Na początku XX w. obszar dworu liczył ponad 185 ha ziemi, do chłopów należało 75 ha. Wieś zamieszkiwało 169 mieszkańców, a na terenie dworskim żyło 48 osób. Przez wiele lat na terenie wsi stał nieistniejący już dwór zbudowany przez Jana i Teklę Wyszyńskich. Najpierw parterowy, w latach 80. XIX stulecia dobudowano na nim piętro i dostawiono wieżę, którą w 1905 r. zburzono. Kilka lat później jedno ze skrzydeł budynku zajęła gorzelnia, którą w 1914 r. zlikwidowano. W latach międzywojnia Zycie wsi koncentrowało się wokół miejscowego dworu. Mając kłopoty finansowe Jan Gorayski wydzierżawił wieś Niemcowi Zygmuntowi Bachmanowi. Uporządkował on i rozwinął gospodarkę w folwarku. W latach II wojny światowej Bachman pomagał mieszkańcom w różnych sytuacjach życiowych.
Historia wsi od 1945 r.
W trakcie działań frontowych w 1944 r. wieś została zniszczona w 92%, nie ocalał w całości żaden dom. Po II wojnie światowej niemal od podstaw ją odbudowano. Wtedy też, w wyniku reformy rolnej folwark dworski w Zimnej Wodzie został rozparcelowany, a teren byłego dworu przejął Skarb Państwa. W 1948 r. przeprowadzono remont dworu. Przejął go w użytkowanie PGR a w części obiektu powstała rozlewnia wód pitnych, która działała do lat 90. Z upływem lat budynki dworu niszczały i w latach 80. XX stulecia zostały rozebrane. Zachował się park ze starym drzewostanem wpisany do krajowego rejestru zabytków przyrody. W okresie powojennym prężnie działało Kółko Rolnicze zlikwidowane w latach 80. Do jego zasłużonych działaczy należeli m.in. Józef Bućko i Piotr Pabian. Dobrze funkcjonowało Koło Gospodyń Wiejskich z takimi aktywistkami jak m.in. Wiktoria Machowska, Helena Rozpąd, Stanisława Zając, Zofia Szostkiewicz, Helena Filip, Augustyna Syrek, Helena Lepucka i Janina Konieczna. W trzech okresach: w latach 60. i 70., 1988-1994 i 1997-2008 istniał Ludowy Zespół Sportowy, najpierw o nazwie „Jasiołka” następnie o nazwie „Sokół”, którego największym osiągnięciem był awans w roku 2000 z klasy C do klasy B, i to wyłącznie w składzie piłkarzy z Zimnej Wody. Do zasłużonych działaczy LZS należeli m.in.: Ryszard Rozpąd, Jerzy Dubiel, Andrzej i Jan Pis, Grzegorz Rogowski, Łukasz Gałuszka i Paweł Roś. W 1970 r. na terenie wsi powstał Zakład Unasieniania Zwierząt, działający ponad dwadzieścia lat, a wraz z nim powstały trzy bloki mieszkalne, które służą mieszkańcom do dziś. W 1990 r. Zimna Woda powiększyła się o siedem gospodarstw w związku z przesunięciem się granic wsi kosztem Warzyc. Dużą zasługę w tym dziele miał ówczesny radny (obecny przewodniczący Rady Gminy Jasło) Józef Dziedzic. Kolejne dekady przynosiły nowe osiągnięcia. Lata 50. i 60. - elektryfikację, 60. i 70. - gazyfikację, od lat 90. - rozbudowano infrastrukturę drogową i oświetlenie dróg, w l. 90. - telefonizację, modernizację i rozbudowę Domu Ludowego oraz dobudowanie do niego nowoczesnej remizy OSP, 1998 r. - budowę boiska piłkarskiego, koniec I dekady XXI w. - kanalizację, 2015 r. - budowę chodnika przy drodze krajowej, 2017 r. - światłowód, 2018 r. - rozbudowę remizy strażackiej i na ten sam rok zaplanowano budowę chodników przy drogach wiejskich. W 2010 r. na terenie wsi odbyły się dożynki gminne. Uroczystości rozpoczęły się mszą świętą w kościele w Szebniach, następnie dożynkowy korowód z wieńcami udał się do Zimnej Wody, gdzie na placu obok domu ludowego odbyła się druga część uroczystości. Były dania regionalne przygotowane przez sołectwa i Koła Gospodyń Wiejskich z terenu gminy. Rozstrzygnięto też konkurs pod hasłem „Tradycja w żywieniu i kulturze”, w którym III miejsce zajęło sołectwo Zimna Woda. Później występowały lokalne kapele ludowe, orkiestra dęta i zespół Omen. Po pokazie sztucznych ogni rozpoczęła się zabawa ogrodowa. W 2013 r. przy Domu Ludowym odbył się piknik dla dzieci. Rozpoczęli go strażacy z miejscowej OSP pokazami gaszenia ognia oraz różnych form ich służby. Dzieci mogły poćwiczyć z użyciem sprzętu strażackiego. Później zaprezentowali się policjanci z Komendy Powiatowej w Jaśle. Dzieci korzystały z dmuchanej zjeżdżalni i z basenu z piłkami. Odbyło się również podsumowanie konkursu plastycznego pt. ,,Bezpieczne wakacje”, w którym brały udział dzieci ze świetlicy. Można było posilić się słodyczami i grillowaną kiełbasą. Obecnie na terenie tej małej wsi prężnie działa kilka podmiotów prowadzonych przez mieszkańców wsi, m.in.: tartak, gastronomia, kowalstwo artystyczne, masarnia, dwie firmy meblarskie. Można też uprawiać paintball. Budowana jest również klinika ortopedyczna. Od 2011 r., cyklicznie, z inicjatywy sołtysa i rady sołeckiej delegacja wsi uczestniczy w sierpniowych uroczystościach Najświętszej Marii Panny „Zielnej” w kościele parafialnym w Szebniach oraz w obrzędach dożynkowych na terenie Gminy Jasło. Obecnie w Zimnej Wodzie mieszka około 320 osób. Miejscowe dzieci uczęszczają do szkoły w Szebniach, a mieszkańcy wsi również należą do tamtejszej parafii.
Dom Ludowy i świetlica wiejska
Dom Ludowy powstały w latach 50 XX w. mieści salę, zaplecze kuchenne i świetlicę wiejską GOK. Służy dorosłym mieszkańcom i dzieciom. Gości też szerszą publiczność. M.in. w 2009 r. odbył się w nim wieczór autorski poświęcony prezentacji wierszy i ilustracji zawartych w książce „Kolorowy świat” wydanej przez GOK w Jaśle z/s w Trzcinicy. Materiały do tej publikacji wyłoniono w konkursie literackim dla dzieci „Piszcie, poeci wiersze”. W spotkaniu uczestniczyła blisko pięćdziesiątka młodych twórców ze świetlic na terenie Gminy, która zaprezentowała swoje utwory. Imprezę uświetniła obecność wójta Stanisława Pankiewicza, poetki Barbary Tory i kapeli „Trzcinicoki”. W 2015 r. odbyła się w tym miejscu uroczystość wręczenia „Medalu za Długoletnie Pożycie Małżeńskie” przyznanymi przez Prezydenta RP blisko czterdziestu parom z terenu gminy Jasło. Dokonał tego wójt Stanisław Pankiewicz. Dla jubilatów wystąpili: kapela ludowa „Szebnianie” i zespół taneczny „Jaślanie”. Dobrze funkcjonuje miejscowa świetlica prowadzona przez Martę Filip. Podajmy tylko przykłady jej pracy. W 2012 r. dzieci uczestniczyły w programie integracyjno - warsztatowym. W jego ramach miały miejsce rozmaite rozgrywki i warsztaty, w trakcie których powstało wiele ciekawych prac. Ciekawym projektem świetlicy był ten pod nazwą „Wakacje 2012 na świetlicy”. Rozpoczęły się konkursem plastycznym pt: „Moje wymarzone wakacje”. Dzieci wysłuchały prelekcji na temat bezpiecznych wakacji. Uwiły również wieniec z tegorocznych plonów i zaprezentowały go w kościele w Szebniach. Uczestniczyły w różnych zabawach i konkursach oraz w praktycznych zajęciach warsztatowych i artystycznych. Brały też udział w grach i zabawach na świeżym powietrzu. Odbył się także mecz chłopców w piłkę nożną pomiędzy świetlicami z Zimnej Wody i Bierówki, który wygrali gospodarze. W 2012 r. zostały przeprowadzono warsztaty o tematyce bożonarodzeniowej. W zajęciach uczestniczyły dzieci ze świetlic w Zimnej Wodzie i w Warzycach oraz chętne osoby dorosłe. Wszystkie ich prace, trafiły na kiermasz z którego środki finansowe zostały przekazane na leczenie chorego chłopca. W 2013 r. dzieci ze świetlic z Zimnej Wody, Warzyc, Gorajowic i Kowalowych spotkały się z kominiarzami, którzy opowiedzieli o swojej pracy. Później każde dziecko wykonało własny cylinder kominiarski. Na zakończenie odbyła się wspólna zabawa. Do innych warsztatów organizowanych w miejscowej świetlicy należały również m.in.: zdobienia pisanek dla dzieci i ich rodziców, techniki wykonywania prezentów i laurek na „Dzień Matki” i „Dzień Ojca”, plastyczne - ,,Papierowe kwiaty” i ,,Pergaminowe kartki’’. Do kalendarza imprez organizowanych przez GOK, świetlicę i radnego wsi Józefa Dziedzica wpisały się również coroczne zabawy choinkowe dla dzieci.
Znani ludzie, sołtysi i radni gminni
Z Zimnej Wody pochodzi znany muzyk, puzonista, Roman Syrek, absolwent Szkoły Muzycznej w Krośnie, później Akademii Muzycznej w Katowicach, laureat I nagrody w konkursie improwizacji jazzowej Festiwalu Jazzu Tradycyjnego „Złota Tarka” w 1981 r., były członek Orkiestry Radia i Telewizji w Warszawie, Studio S-1,pod dyrekcją Andrzeja Trzaskowskiego. Grał w formacjach Jana Ptaszyna Wróblewskiego, Henryka Majewskiego – Swing Session, Old Times, był członkiem zespołów Brzozów Jazz Septet i VITRO BAND przy Krośnieńskich Hutach Szkła. Wraz z nimi koncertował w kraju i wielokrotnie za granicą. M.in. współpracował z Lorą Szafran, jedną z najlepszych polskich wokalistek jazzowych. Obecnie mieszka w Australii i należy do grona najbardziej szanowanych australijskich muzyków jazzowych. Mieszkanką wsi jest Stanisława Ablewicz - animatorka kultury i dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Jaśle z/s w Szebniach oraz Cyfrowego Archiwum Tradycji Lokalnej Fundacji Ośrodka KARTA. Wioskę zamieszkuje również młoda artystka Kamila Gajda, pasjonatka fotografii, autorka wielu prac artystycznych, które są próbą odzwierciedlenia rzeczywistości w portretach. Jej prace wystawiane są podczas licznych wernisaży. Zimna Woda może też poszczycić się księdzem Henrykiem Hendzlem, proboszczem w parafii w Klimontowie. Wieloletnim radnym gminnym jest Józef Dziedzic, pełniącym tę funkcję nieprzerwanie od 1991 r., w tym trzykrotnie jako przewodniczący Rady Gminy Jasło. Z kolei zasłużonymi sołtysami wsi byli: Franciszek Pis, Piotr Pabian, Stanisława Zając, Zbigniew Pis, Franciszek Konieczny, Józef Dziedzic, Jan Spólnik, Stanisław Szostkiewicz, Stanisława Szostkiewicz i obecny sołtys - od 2011 r. - Piotr Wyderka.
Kapliczki i krzyże
Przy kapliczce Świętej Rodziny, pochodzącej z XIX w., co roku odbywa się msza święta w intencji mieszkańców wsi, która odprawia ksiądz z Szebni. Z kolei kapliczka św. Tekli pochodzi najpóźniej z lat 1884-1894 r., wybudował ją ówczesny właściciel gospodarstwa na którym stoi. Osłania wieś przed wężami, jaszczurkami i dzikimi zwierzętami, zarazą i pożarem, jest patronką umierających i cierpiących na choroby oczu. Z opowiadań Stanisława Szostkiewicza, obecnego właściciela ziemi naprzeciw kapliczki, tuż po wojnie ekshumowano zwłoki rodziny: ojca, matki i małego dziecka. Pod kapliczką znajduje się zamurowana prostokątna piwnica, może to być również miejsce pochówku. Kapliczka św. Jana Nepomucena nad stawami powstała wkrótce po wybudowaniu dworu w Zimnej Wodzie.
Autorem tekstu jest Wiesław Hap.
