Gmina
Jasło

Jest jedną z wiosek Gminy Jasło. Należy do najstarszych miejscowości w regionie. Graniczy z zachodu  z Warzycami, od wschodu z Chrząstówką i Nieplą, na południu z Szebniami i Zimną Wodą, a na północ od wsi znajduje się teren zalesiony w kierunku Lubli. 
 

Najstarsze dzieje…

Początki osadnictwa ludzkiego na terenie Bierówki  sięgają czasów starożytnych. Dowodem na to są mogiły kurhanowe z okresu kultury sznurowej sprzed 4600 lat znajdujące się przy drodze z Warzyc do Lubli. W północnej części wsi widoczne jest wniesienie Gródek, gdzie w wyniku badań archeologicznych odkryto ślady wczesnośredniowiecznego osadnictwa słowiańskiego sięgającego początkami do IX w. Najstarsza pisemna wzmianka o osadzie pochodzi z dokumentu z 1362 r., kiedy to Jan - opat benedyktynów tynieckich - założoną na prawie magdeburskim wioskę nadał za wierną służbę jej zasadźcy - Tymkowi zwanemu Birowo (Birowem, Birowym). Nazwa wsi ma zatem charakter dzierżawczy i pochodzi od imienia tegoż zasadźcy. Jako sołtys miał on i jego następcy obowiązek dawać na rzecz klasztorowi w Tyńcu część grzywny z łanu, otrzymał zaś prawo propinacji, młyn, kram rzeźników, piekarzy i szewców, mógł zakładać stawy rybne, sądzić złodziei i zbójników. Miał też pełnić służbę wojskową - konną za trzy grzywny z łukiem. Z zapisów Jana Długosza dowiadujemy się, że w połowie XV stulecia wieś należała  do parafii w Warzycach, a na jej obszarze funkcjonowały: folwark, karczma, młyn i stawy rybne. Osadnicy, którzy zajmowali należące do niej pola i karczujący krzaki, byli na czas dziesięciu lat zwolnieni z danin, a ci, którzy karczowali lasy przez dwa dziesięciolecia - byli zupełnie z nich uwolnieni. Sołectwo Tymka Birowego później na długo trafiło do rodziny Szebieńskich. Końcem XVI w. w wiosce było 9 kmieci, 7 zagrodników, 8 chałupników, 3 komorników. W rękach opata w Tyńcu Bierówka pozostawała do końca XVIII w., czyli do czasu zniesienia opactwa przez rząd austriacki. Do 1894 r. była własnością funduszu religijnego. W tym to roku nastąpił podział  i sprzedaż dóbr bierowskich. Ziemię dawnego folwarku nabyła Maria Gorayska - żona Augusta Gorayskiego - a po niej odziedziczył ich syn Jan Korczak Gorayski. Lasy zakupił zaś Władysław Rieger. Na przełomie XIX  i XX w. na terenie wsi mieszkało przeszło 520 mieszkańców. Najzdolniejsi uczniowie uczęszczali do szkół w Warzycach i w Szebniach. 
 

Wieś od 1900 do 1945 r.

W 1908 r. w Bierówce została założona Ochotnicza Straż Pożarna. Powstała przy miejscowym Kółku Rolniczym, którego prezesem był wójt wsi Jakub Wójtowicz. Został on jednocześnie jej prezesem. Do I wojny światowej we wsi funkcjonował niewielki sklep prowadzony przez katolików, a w nim mała „Czytelnia Ludowa”. W czasie tej wojny, w latach 1914 - 1915,  w rejonie Szebni i Bierówki toczyły się walki. Najbardziej krwawe miały miejsce w maju 1915 r., w trakcie których poległo 133 żołnierzy wojsk austro-węgierskich, niemieckich i rosyjskich. Na wschód od wsi, na wzniesieniu, znajduje się cmentarz na którym oni spoczywają. Jego autorem Johann Jäger. Pośrodku stoją cztery kolumnowe obeliski z ciosanego kamienia, całość jest otoczona kamiennym murem, a obok rosną stare dęby. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, już w II RP, w Bierówce powstało Koło Związku Młodzieży Wiejskiej, które organizowało odczyty, zebrania, prowadziło kółko teatralne i rolnicze poletka doświadczalne. W okresie międzywojennym prężnie działało też Koło Stronnictwa Ludowego, którego najbardziej aktywnym członkiem był Antoni Szerląg. W 1938 r. rozpoczęto budowę obiektu szkolnego, do września 1939 r. stanęła jego część parterowa.
W latach II wojny światowej Niemcy urządzili na południu wioski - w tzw. Dołach Bierowskich - masowy cmentarz jeńców radzieckich zamordowanych i zmarłych z głodu oraz z wycieńczenia na terenie obozu w Szebniach. W tym zagłębieniu terenowym spoczywa nieokreślona bliżej liczba ofiar. Szacuje się, że musiało ich tu zostać pochowanych od siedmiu do dziesięciu tysięcy osób. Wśród mogił rośnie wierzba, która jak mówiono wyrosła najprawdopodobniej z kija zatkniętego przez  jakiegoś jeńca – grabarza. W lipcu 1943 r. Niemcy urządzili obławę na wieś w związku z informacją, że jej mieszkaniec Antoni Szeląg, członek SL-BCh - „jest komunistą, organizuje zebrania w lesie i przechowuje sztandar komunistyczny”.  W efekcie musiano oddać sztandar Koła SL, a aresztowany Jan Szerląg ps. „Jasiczek” po brutalnych przesłuchaniach na gestapo w Jaśle, zmarł z ran po powrocie do domu. Już końcem 1939 r. w grupie konspiracyjnej sierż. Jana Betleja „Rafałka” byli mężczyźni z Bierówki, którzy później jako pododdział wchodzili w skład oddziału warzyckiego ZWZ-AK. M.in. w kwietniu 1944 r. uczestniczyli w udanym odbiorze alianckiego zrzutu w rejonie Bieździadki. Mieszkańcy Bierówki w czasie okupacji zbierali żywność dla jeńców i więźniów w obozie w Szebniach oraz pomagali zbiegom z tego miejsca. W trakcie wysiedlania wioski w sierpniu 1944 r. kilka osób ukrytych w lesie Niemcy rozstrzelali. We wrześniu tego samego roku Bierówka znalazła się już pod kontrolą sowiecką, a tuż obok na kilka miesięcy zatrzymał się front. Mieszkańców zmuszano do prac przy budowie okopów. 

Bierówka po II wojnie światowej

Wraz zakończeniem działań wojennych mieszkańcy wsi przystąpili do jej odbudowy. W 1946 r. zaczęto kontynuację prac przy wznoszeniu budynku szkolnego, który oddano do użytku w 1948 r. Kierownikiem placówki została Maria Konieczna z d. Zając. Szkoła pracowała do 2001 r., kiedy Rada Gminy zdecydowała o jej zamknięciu, a dzieci zaczęły uczęszczać do SP w Szebniach. Przez ponad 50 lat szkoła była miejscem działalności oświatowej, kulturalnej, społecznej i sportowej. W latach 1947 - 1949 reaktywowano służbę OSP, a w kolejnych rozwinęły działalność - Koło ZMP i Związku Samopomocy Chłopskiej. W kolejnych dziesięcioleciach wieś się rozbudowała. Obecnie na jej terenie znajduje się Gabinet Rehabilitacji Samodzielnego Publicznego Miejsko-Gminnego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Jaśle mający siedzibę w dawnym budynku szkolnym, dom ludowy i remiza OSP oraz wybudowany w latach 1996 - 1999 rzymskokatolicki kościół filialny p.w. NMP Królowej Pokoju. Powstał dzięki staraniom społecznego Komitetu Budowy Kościoła za środki finansowe mieszkańców i sąsiednich parafii oraz ks. proboszcza Tadeusza Sabika i księży rodaków. Świątynia została poświęcona w 1999 r. przez księdza biskupa ordynariusza diecezji rzeszowskiej Kazimierza Górnego. Należy on do parafii w Warzycach. W 1992 r. działacze Koła PSL w Bierówce otrzymali nowy sztandar, a dwa lata później swój sztandar oraz samochód gaśniczy trafił do rąk strażaków z OSP. Delegacja młodzieży z Bierówki od 1999 r. trzykrotnie brała udział w ogólnopolskich Dożynkach Jasnogórskich, w dożynkach powiatowych w Tarnowcu i Jaśle oraz corocznie w dożynkach gminnych. W sierpniu 2013 r. wieś sama była gospodarzem dożynek gminnych. W 2016 r. wioska liczyła 180 numerów domów oraz około 650 mieszkańców.
Na terenie Leśnictwa Bierówka powstały trasy edukacyjno – turystyczne. Punktem wyjścia na nie jest Centrum Edukacji Ekologicznej Nadleśnictwa Kołaczyce w lesie bierowskim. Pierwsza z tras - piesza ze znakami zielonymi prowadzi przez zbiorowiska roślinne, gdzie można zaobserwować wszystkie ich fazy rozwojowe. Druga trasa z niebieskimi znakami jest polecana jako rowerowa i prowadzi do kurhanów sprzed 4600 lat w Sieklówce Dolnej. Trasa trzecia ze znakami czerwonymi jest piesza i pokazuje zróżnicowanie wiekowe, gatunkowe  oraz struktury drzewostanów. Prowadzi do cmentarza ofiar II wojny światowej w lesie warzyckim. W 2015 r. mieszkańcy Bierówki odnaleźli pamiątkę którą ponad osiem dziesięcioleci wcześniej zakopali w ziemi ówcześni mieszkańcy wsi. Po przejściu wichury została wywrócona stara lipa, spod której wydobyto butelkę, a w niej zwiniętą kartkę z pięknie wykaligrafowaną listą z siedemnastoma nazwiskami poległych w czasie I wojny światowej i zmarłych w wyniku chorób nabytych w czasie tej wojny. Na tym swoistym liście dla potomnych widnieją podpisy młodych mieszkańców wsi, w tym strażaków, którzy 3 maja 1933 r. zakopali go i zasadzili nad nim drzewo. Ich celem było zachowanie w pamięci przez kolejne pokolenia o bohaterstwie ich przodków pochodzących z Bierówki. Informacje o tej butelce ukrytej pod lipą przechodziły z pokolenia na pokolenie. Jedni wierzyli, inni jakby mniej … Aż do czasu, kiedy wiatr wywrócił drzewo -  a mieszkaniec wioski Stanisław Szerląg wydobył ten legendarny już skarb. Znajdą się one na specjalnej tablicy, która będzie umieszczona na pomniku św. Floriana obok tablicy z nazwiskami ofiar z lat II wojny światowej.
 

Z dziejów budowy świetlicy i domu ludowego

W 1958 r.  na zebraniu wiejskim wybrano Komitet Budowy Świetlicy w Bierówce z Marią Konieczną jako przewodniczącą. Środki finansowe pozyskano od  mieszkańców wsi, z organizacji zabaw tanecznych oraz z powiatowego Wydziału Kultury. Świetlicę otwarto w 1959 r. Wiele prac wykonali mieszkańcy społecznie. Klucze do obiektu przekazano Związkowi Młodzieży Wiejskiej. W 1967 r. postanowiono dobudować do świetlicy salę taneczną. Działka na której wybudowano świetlicę stanowiła własność jednej z mieszkanek, która przekazała parcelę otrzymując w zamian inną. Ponieważ zamiana nie była uregulowana sądownie, a owa mieszkanka nie wyraziła na to zgody, zakupiono nową działkę i sprzedano grunt należący do mienia wiejskiego wraz z budynkiem świetlicy. Wybrano nowy Komitet Budowy Domu Ludowego pod przewodnictwem sołtysa Józefa Wiśniowskiego. W 1969 r. ukończono prace i dokonano uroczystego otwarcia. W Domu Wiejskim utworzono Klub Prasy i Książki ,,Ruch”. Działało tam Koło ZMW z przewodniczącym Stanisławem Wójtowiczem, który prowadził pracę kulturalną i współpracował z kierownikiem Szkoły Podstawowej w Bierówce, Marią Konieczną. Placówka działała do końca lat 80-tych. W 1988 r. na zebraniu wiejskim wybrano Komitet Rozbudowy Domu Ludowego w Bierówce na czele z Józefem Feliksem - sołtysem i radnym Gminy Jasło. Wójt gminy Stanisław Szpak zlecił opracowanie projektu ,,Modernizacja i rozbudowa budynku domu ludowego wraz z świetlicą, zapleczem gastronomicznym, garażem OSP i pokojem sołtysa”. Koszty projektu pokrył Urząd Gminy. Budowa trwała do 1999 r. i obiekt, w tym sala na dwieście osób, został przekazany do użytku. W 2001 r. do świetlicy zakupiono stół do tenisa i bilardowy, „piłkarzyki”, telewizor, a w późniejszym czasie komputery. W 2008 r. położono nawierzchnię asfaltową na placu obok domu ludowego  i na części drogi wiejskiej, w 2011 r. w jego wnętrzu wymieniono płytki na panele podłogowe, zamontowano wymiennik ciepłej wody i klimatyzatory na sali, w 2015 r. przeprowadzono termomodernizację budynku.
 

Inne działania i inwestycje na terenie wsi

Od 1987 r. do 2019 r. sołtysem wioski był Józef Feliks. W międzyczasie był też radnym Gminy Jasło,  członkiem Zarządu Gminy, prezesem OSP w Bierówce oraz delegatem Podkarpackiej Izby Rolniczej Powiatu Jasielskiego. Od 2019 roku sołtysem jest Klaudia Hołowicka. 
W 1987 r. został w Bierówce zorganizowany ,,Turniej Wsi”, a rok później dożynki gminne. W kolejnych latach zrealizowano projekt modernizacji i przebudowy drogi gminnej Bierówka - Warzyce oraz reelektryfikacji linii energetycznej, który zakończono w 1990 r. Ze środków uzyskanych  z zabaw tanecznych wykonano też trzy zadaszenia autobusowe. Na zebraniu wiejskim w 1993 r. powołano Komitet Budowy Wodociągu i Kanalizacji. Za środki mieszkańców zrealizowano kwestie geodezyjne, a gmina przejęła dalsze prace. W 2007 r. przystąpiono do budowy kolektora głównego oraz trzech przepompowni. Rok później zakończono prace z dofinansowaniem z Unii Europejskiej w ramach działań Związku Gmin Dorzecza Wisłoki i projektu „Program poprawy czystości zlewni rzeki Wisłoki”. Udało się też pozyskać środki z tytułu ochrony gruntów rolnych na drogi dojazdowe do pól na siedem dróg. Jeszcze dzięki środkom finansowym od ambasadora ZSRR w latach 80. XX w. wyremontowano cmentarz jeńców radzieckich w Dołach Bierowskich. W następnej dekadzie Urząd Gminy pozyskał  środki na remont cmentarza wojskowego nr 20 z I wojny światowej. Wykonano tam ogrodzenie z kamienia, bramę wjazdową, odnowiono mogiły i krzyże. W 2019 roku pozyskano finanse na remont ogrodzenia cmentarza. We wsi powołano Komitet Budowy Telefonizacji, który przygotował projekt, a firma telekomunikacyjna wykonała budowę linii. Największym problemem dla środowiska wiejskiego była likwidacja szkoły. Postanowiono dostosować jej budynek do potrzeb rehabilitacji i na mieszkania socjalne.
Obiekt szkolny poddano zatem termomodernizacji. Przez cały okres trwały również remonty dróg. M.in. na drodze powiatowej Zimna Woda – Bierówka – Szebnie położono na terenie wsi nawierzchnię bitumiczną. Na drogach gminnych także przeprowadzono działania naprawcze. 

Autorem tekstu jest Wiesław Hap.